W piątek, 25 maja 2018 roku zaczęło obowiązywać rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych. Do tego czasu państwa unijne miały obowiązek dostosować swoje wewnętrzne prawo w zakresie przetwarzania danych osobowych do tegoż dokumentu. Obowiązek ten spoczywał także na Kościołach i związkach wyznaniowych, przy poszanowaniu wszelkiej ich autonomii.
Kościół katolicki w Polsce ogłosił 30 kwietnia specjalny dekret ws. ochrony osób fizycznych w związku z kościelnym przetwarzaniem danych osobowych. Dzięki temu dokumentowi nastąpiło ujednolicenie zasad stosowania przepisów, które istnieją w Kościele przynajmniej od kilkudziesięciu lat, a dotyczą ochrony danych osobowych.
Jak w praktyce będą realizowane nowe unijne przepisy w odniesieniu do kościelnego przetwarzania danych osobowych i których instytucji kościelnych konkretnie będą te przepisy dotyczyły?
Wyjaśnienia w formie pytań i prostych odpowiedzi zaprezentowano na szkoleniu dla kanclerzy kurii, oficjałów sądów biskupich i inspektorów ochrony danych, które odbyło się niedawno w Sekretariacie Episkopatu Polski w Warszawie*.
Obowiązki proboszcza
Osobą odpowiedzialną za gromadzenie i przetwarzanie danych w parafii jest proboszcz. To na nim spoczywa obowiązek czuwania nad prawidłowym zachowaniem odpowiednich przepisów prawa kanonicznego oraz koordynacji działalności ewentualnych współpracowników. W innych instytucjach kościelnych osobą odpowiedzialną jest przełożony danej instytucji.
Proboszcz ma w szczególności dbać o zachowanie standardów przetwarzania danych, a w szczególności dbać o ich staranne gromadzenie, zabezpieczenie i przetwarzanie. Powinien unikać gromadzenia danych, które nie są wymagane przez przepisy prawa kanonicznego i praktykę duszpasterską.
Proboszcz powinien też – niezwłocznie – uaktualniać dane na zgodny z prawem wniosek osoby zainteresowanej. W odniesieniu do danych zawartych w parafialnych księgach metrykalnych może jednak dokonywać zmian wyłącznie za zgodą biskupa miejsca.
Proboszcz musi dbać o takie przechowywanie i przetwarzane danych, aby zapewnić im odpowiednie bezpieczeństwo, w tym ochronę przed niedozwolonym przetwarzaniem, przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem.
Do jego obowiązków należy zwłaszcza dbanie o to, by wszystkie księgi metrykalne i inne zbiory danych były przechowywane w pomieszczeniu zamkniętym i zabezpieczonym przed wejściem osób nieuprawnionych. Pomieszczenie to musi być wyposażone w odpowiednie drzwi, zamek i zabezpieczenie okien. Ważne jest ponadto właściwe zabezpieczenie systemów informatycznych, w których znajdują się zbiory danych.
Proboszcz może udzielać upoważnienia na dostęp do danych innym osobom i je odwoływać. Powinien nadzorować ów dostęp przez upoważnione przez niego osoby, w tym przez innych duszpasterzy i pracowników parafii, a w szczególności czuwać, by osoby przez niego nieupoważnione nie miały dostępu do zbiorów.
Gdyby stwierdził, że dostęp do takich danych uzyskały osoby nieupoważnione, proboszcz powinien jak najszybciej (a najpóźniej 72 godziny po wykryciu nieprawidłowości) poinformować o tym zdarzeniu Kościelnego Inspektora Ochrony Danych oraz właściwe władze kościelne, chyba że jest mało prawdopodobne, by zdarzenie skutkowało naruszeniem praw lub wolności osób fizycznych.
Państwowe organy ścigania winny być poinformowane o naruszeniu, jeżeli skutkiem była utrata lub zniszczenie rejestrów, akt, dokumentów urzędowych, indeksów i katalogów zawierających dane osobowe i jeżeli zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa.
Rejestrowanie przetwarzania danych
Na czym polega prowadzenie rejestru czynności przetwarzania danych osobowych? Czy konieczne jest rejestrowanie w nim każdego pojedynczego zdarzenia, np. wydania zaświadczenia lub odpisu aktu? To nie jest konieczne, gdyż prowadzenie rejestru polega na spisaniu jedynie kategorii czynności, które są wykonywane z wykorzystaniem danych. Wydanie np. odpisu aktu czy zaświadczenia wystarczy odnotować zgodnie z przepisami prawa kanonicznego lub w zwyczajowo przyjęty sposób.
Proboszcz nie musi osobiście dokonywać wpisów, może zlecić tę pracę innej osobie (duchownej, np. wikariuszowi, lub świeckiej, np. pracownikowi biura parafialnego), ale pod warunkiem zobowiązania jej do zachowania tajemnicy. Upoważnienie może być dokonane w formie ustnej lub pisemnej, ale powinna być prowadzona ewidencja osób upoważnionych do przetwarzania danych.
Jak chronić dane?
Jakie dane są szczególnie chronione i przez jak długi czas? Dane dotyczące chrztów – do 100 lat wstecz; małżeństw – do 60 lat wstecz; zgonów – do 50 lat wstecz. Obejmuje to także inne dane konieczne do bieżącej pracy (np. księga intencji mszalnych, kartoteka parafialna, rejestry osób, wykazy członków grup duszpasterskich i rad parafialnych, wykazy darczyńców i osób korzystających z pomocy charytatywnej).
Pomieszczenie, w którym przechowuje się dane, powinno być wyposażone w system zamknięcia, który gwarantuje wystarczającą ochronę przed kradzieżą i włamaniem. Klucze do pomieszczeń muszą być starannie przechowywane przez proboszcza lub osobę przez niego upoważnioną. Staranność powinna być dochowana także przy autoryzacji dostępu udzielanego osobom postronnym.
Księgi parafialne, kartoteki oraz inne zbiory i dokumenty zawierające dane, winny być przechowywane w metalowej szafie umocowanej do podłoża lub ściany, zamykanej na zamek, który gwarantuje wystarczającą ochronę przed kradzieżą i włamaniem.
Księgi oraz inne zbiory i dokumenty, mogą pozostawać poza szafą, w której są przechowywane (np. na biurku) wyłącznie na czas dokonywania odpowiednich czynności. W żadnym przypadku nie wolno pozostawiać ich niezabezpieczonych poza godzinami pracy biura parafialnego, zwłaszcza w godzinach nocnych.
Ponadto należy zorganizować wydawanie wypisów z ksiąg parafialnych w taki sposób, aby osoby znajdujące się w pomieszczeniu nie miały możliwości wglądu w dane innych osób (np. sąsiednie akty chrztu, małżeństwa itp.).
Jakie dane można gromadzić i przetwarzać?
W Kościele przetwarzane są dane osobowe, w tym te wrażliwe, osób ochrzczonych w Kościele katolickim i tych, którzy po chrzcie zostali do niego przyjęci (członków Kościoła), łącznie z tymi, którzy złożyli formalne oświadczenie woli o wystąpieniu z Kościoła katolickiego zgodnie z jego wewnętrznymi przepisami („byłych członków Kościoła”) oraz osób niebędących katolikami, a utrzymujących z nim stałe kontakty w konkretnych sytuacjach (chodzi np. o osoby korzystające z pomocy charytatywnej, czy też narzeczonych i małżonków niebędących katolikami).
Dane osobowe mogą być ujawniane wyłącznie w instytucjonalnych relacjach wewnątrzkościelnych. Dane te nie mogą być przekazywane poza Kościół bez zgody osób, których dane dotyczą, z wyjątkiem zgodnego z prawem żądania ze strony organów publicznych. O innych przypadkach mówi szczegółowo art. 7 dekretu KEP.
Poniżej zamieszczamy odpowiedzi na kilka konkretnych pytań, jakie mogą się pojawić w związku ze zmianami w przepisach kościelnej ochrony danych osobowych.
1. Komu wolno wydać świadectwo chrztu lub kopię aktu chrztu?
– Świadectwo chrztu i kopia aktu chrztu mogą zostać wydane wyłącznie osobom, których akt dotyczy, jeżeli są pełnoletnie, oraz, w przypadku aktu osób małoletnich, ich rodzicom lub prawnym opiekunom.
– Inne osoby mogą je otrzymać wyłącznie na podstawie notarialnie potwierdzonego pełnomocnictwa udzielonego przez wyżej wymienione osoby.
– Kopia aktu chrztu i świadectwo chrztu mogą również zostać przesłane do parafii zamieszkania osoby wnioskującej o wydanie dokumentu i tam mogą zostać odebrane, po zweryfikowaniu tożsamości i uprawnień osoby odbierającej (np. pełnomocnictwa).
– Kopia aktu chrztu może zostać wykonana wyłącznie przez proboszcza lub osoby przez niego upoważnione, dowolną techniką, z zastrzeżeniem, aby akty sąsiednie zostały przesłonięte.
2. Czy takie same zasady obowiązują przy wydawaniu innych świadectw, kopii aktów i zaświadczeń?
– Tak, takie same zasady obowiązują przy wydawaniu świadectwa i kopii aktu małżeństwa i innych zaświadczeń (np. zaświadczeń dla chrzestnych, opinii o religijności itp.).
– Świadectwa i kopie aktów chrztu i małżeństwa osób zmarłych oraz świadectwo i kopia aktu zgonu mogą także być wydawane krewnym, spadkobiercom lub innym osobom, które wykażą interes prawny.
3. Czy za wydanie świadectw i kopii aktów wolno pobierać opłaty?
– Skrócone świadectwo chrztu do Pierwszej Komunii św. i bierzmowania wydawane są nieodpłatnie, co nie wyklucza złożenia dobrowolnej ofiary.
– Koszty związane ze sporządzeniem i wydaniem kopii i świadectwa chrztu (w innym celu niż wspomniany wyżej), małżeństwa lub zgonu ponosi osoba wnioskująca o ich wydanie.
4. Czy wolno udostępnić księgi parafialne do celów badań naukowych lub genealogicznych?
– Przeglądanie i badanie ksiąg ochrzczonych w celach naukowych lub genealogicznych wymaga odrębnego zezwolenia proboszcza lub ordynariusza miejsca.
– Nie mogą zostać udostępnione do tych badań księgi zawierające dane dotyczące zdarzeń, które miały miejsce w czasie chronionym (czyli chrztów – mniej niż 100 lat, małżeństw mniej niż 60 lat i zgonów – mniej niż 50 lat).
5. Czy wolno przechowywać i przetwarzać dane w formie elektronicznej?
– Wolno przechowywać i przetwarzać dane w formie elektronicznej, z zastrzeżeniem pełnej ochrony tych danych.
– Przy zachowaniu szczególnej staranności dane wolno przekazywać uprawnionym pod-miotom także drogą elektroniczną.
– Komputer, na którym przechowywane są dane osobowe, z zasady nie powinien służyć do celów prywatnych i nie może być udostępniany osobom postronnym. Dostęp do niego mogą mieć wyłącznie osoby upoważnione. Zainstalowane jest na nim legalne oprogramowanie chronione odrębnym hasłem.
6. Jakie dane wolno upubliczniać w ogłoszeniach parafialnych, na tablicach ogłoszeń, zamieszczać w gazetkach parafialnych i na stronach internetowych parafii?
– Intencje mszalne:
Intencje mszalne można publikować w periodykach informacyjnych (np. gazetkach parafialnych) przeznaczonych do użytku wewnętrznego, lecz wówczas na gazetce winna być zamieszczona informacja: „do użytku wewnętrznego”, o ile w poszczególnych przypadkach zainteresowani nie prosili o ich nieujawnianie. Z kolei w Internecie można publikować dane osobowe tylko za zgodą zainteresowanych. Internet jest bowiem „miejscem publicznym”. Dotyczy to zarówno osób w intencji których aplikowana jest msza św. oraz zamawiających intencję.
– Czy dane osób zmarłych podlegają ochronie przewidzianej w ustawie o ochronie danych osobowych:
Ustawa o ochronie danych osobowych określa zasady postępowania przy przetwarzaniu danych osobowych oraz prawa osób fizycznych, których dane osobowe są lub mogą być przetwarzane. Ustawę stosuje się zatem tylko do danych osobowych osób fizycznych. Zgodnie z powszechnie obowiązującą wykładnią osobą fizyczną jest człowiek uczestniczący w stosunkach prawnych. Zdolność prawna człowieka, a tym samym zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków ustaje z chwilą jego śmierci. Osoba zmarła nie może być podmiotem praw i obowiązków w stosunkach prawnych i nie może być uznana za osobę fizyczną.
W związku z powyższym ustawa o ochronie danych osobowych ma zastosowanie tylko do przetwarzania danych osobowych osób żyjących. Niemniej w przypadku wykorzystania danych osób zmarłych osobom bliskim przysługuje moralne prawo decydowania o przetwarzaniu danych osoby zmarłej. Natomiast, gdy dobra osobiste tj. na przykład kult pamięci o osobie zmarłej, by zostały naruszone osobom bliskim dla osoby zmarłej przysługuje prawo wystąpienia z powództwem cywilnym do sądu.
– Zapowiedzi przedślubne:
Wolno (bez zgody zainteresowanych) zamieszczać informacje, które wynikają z obowiązku kanonicznego parafii, np. zapowiedzi przedślubne, ale tylko w formie przewidzianej przez prawo kanoniczne, czyli w przypadku zapowiedzi tylko imiona, nazwiska i parafie zamieszkania narzeczonych, w gablocie ogłoszeń parafialnych lub poprzez ogłoszenie ustne z ambony. Nie można zapowiedzi opublikować przez Internet, ani w gazetce parafialnej (chyba że za zgodą zainteresowanych).
– Sakramenty święte i sakramentalia:
Informacje o osobach nowo ochrzczonych, w tym tzw. „roczkach” oraz o osobach, które przyjęły I Komunię Świętą, sakrament bierzmowania, zawarły kanoniczny związek małżeński lub zmarły można publikować w periodykach informacyjnych (np. gazetkach parafialnych) przeznaczonych do użytku wewnętrznego, lecz wówczas na gazetce winna być zamieszczona informacja: „do użytku wewnętrznego”, o ile w poszczególnych przypadkach zainteresowani nie prosili o ich nieujawnianie. Z kolei w Internecie w wymienionych sprawach można publikować dane osobowe tylko za zgodą zainteresowanych.
– Informacje o darczyńcach i podziękowania:
Informacje o darczyńcach i podziękowania można publikować w periodykach informacyjnych (np. gazetkach parafialnych) przeznaczonych do użytku wewnętrznego, lecz wówczas na gazetce winna być zamieszczona informacja: „do użytku wewnętrznego”, o ile w poszczególnych przypadkach zainteresowani nie prosili o ich nieujawnianie. Z kolei w Internecie można publikować dane osobowe darczyńców i podziękowania tylko za zgodą zainteresowanych.
– Plany, grafiki oraz inne zestawienia i informacje:
Plany wizyt duszpasterskich (kolędy), grafiki np. sprzątania kościoła oraz inne zestawienia wymagające określenia np. grupy osób wolno sporządzać i publikować tylko z wykorzystaniem nazw ulic i numerów porządkowych posesji, a bez używania imion i nazwisk. Chyba, że posiada się pisemną zgodę osób, których danymi w tych celach zamierzamy się posłużyć.
Wykorzystując dla celów duszpasterskich nazwy ulic i numery porządkowe posesji najbezpieczniej jest jednak zachować ich pełną istniejącą ciągłość, aby poprzez wykluczenie jakiegoś numeru (numerów) nie wskazać na np. przynależność wyznaniową – w tym przypadku inną niż Kościół rzymskokatolicki – ale również objętą zakazem przetwarzania jako dane wrażliwe.
Również wszelkie informacje dotyczące np. organizatora – kierownika pielgrzymek, miejsca zbiórek w terenie (np. na modlitwę przy krzyżu przydrożnym) itd. należy wskazywać bez publikacji danych osobowych, jeżeli osoba której one dotyczą nie wyrazi na to zgody. W przypadku, gdy ma zostać opublikowane nazwisko rodziny wszyscy jej pełnoletni członkowie zamieszkujący pod danym adresem winni wyrazić zgodę. Zgoda jednej osoby lub zgody z pominięciem kogokolwiek jw takim przypadku jest nieobowiązująca.
– Listy i wykazy:
Bez zgód wszystkich osób zainteresowanych nie wolno publikować w internecie danych osobowych dotyczących np. członków rady parafialnej, róż różańcowych lub innych grup duszpasterskich itp.. Na tej samej zasadzie nie wolno też publikować imion i nazwisk ministrantów, oazowiczów, członków scholi, dzieci pierwszokomunijnych, młodzieży przygotowującej się do sakramentu i bierzmowanej itd.
– Informacje o osobach publicznych i osobach prywatnych:
Wolno w dowolnej formie (również w Internecie) zamieszczać informacje o tzw. osobach publicznych, czyli pełniących funkcje publiczne, ale ujawniane o tych osobach informacje mogą dotyczyć jedynie zakresu ich działalności publicznej. Natomiast dane osób prywatnych niezależnie od formy można ujawniać tylko za ich zgodą.
Co to oznacza, że wolno ujawniać informacje mogą dotyczyć jedynie zakresu działalności publicznej? Znaczy to, że w konkretnym miejscu i czasie (np. w kościele) określona osoba może występować w dwóch rolach. Dlatego tzw. osoba publiczna dopóty zachowuje swą prywatność, dopóki jej obecność w kościele wiąże się z wypełnianiem osobistych potrzeb religijnych.Natomiast, gdy w liturgii lub innej uroczystości kościelnej uczestniczy wypełniając swój mandat (urząd), zaś szczególnie wówczas, gdy występuje publicznie (np. przemawia) wówczas dana osoba taje się tzw. osobą publiczną.
Te istotne różnice należy dostrzegać szczególnie wówczas, gdy parafianinem jest np.wojewoda, prezydent miasta, burmistrz, wójt lub sołtys. Każda z tych osób dopóty jest osobą prywatną dopóki nie wystąpi publicznie w związku z wypełnianą funkcją (z mianowania lub wyboru).
Może być i taka sytuacja, że jakaś osoba wypełniająca osobiste potrzeby religijne tylko przez chwilę stanie się tzw. osobą publiczną, a wówczas przed np. publicznym wystąpieniem oraz zaraz po nim jest osobą prywatną. Dlatego jest najlepiej, gdy dana osoba sama się określi czy uczestniczy np. w liturgii jako np. sołtys Iksiński, czy parafianin (pan) Iksiński.
7. Czy wolno na stronie internetowej zamieszczać fotografie osób?
Zdjęcia z publicznych wydarzeń można publikować w dowolnej formie tylko w planach ogólnych tzn. jako zgromadzenie, tłum czyli większy zbiór osób. Natomiast fotografie poszczególnych osób (np. wyodrębnianych z tłumu) można publikować tylko za ich zgodą, a w przypadku osób nieletnich (dzieci i młodzieży) za zgodą ich przedstawicieli ustawowych. Chyba, że chodzi o tzw. osoby publiczne – ich wizerunki można publikować na tych samych zasadach, jak informacje o tychże osobach. Trzeba też pamiętać, że osoby towarzyszące tzw. osobie publicznej – kimkolwiek by one nie były (rodzina, znajomi itp.) zawsze zachowują status osób prywatnych. W sposób szczególny dotyczy to dzieci.
– Zasada wykonywania fotografii:
Zdjęcia, ktore mają być publikowane nie mogą być wykonane w sposób sugerujący związek fotografowanej osoby lub np. pojazdu z określonym miejscem lub konkretną osobą. Dlatego nie wolno publikować wizerunku osób na tle np. zakładu karnego, lokalu gastronomicznego mającego złą reputację, agencji towarzyskiej itd. bądź w sposób zamierzony fotografowanej wraz z znajdująca się tuż obok przypadkową osobą mającą w środowisku złą opinię.
Fotografie pojazdów, jeżeli nie stanowią one elementu większego zbioru lub zostały z niego wyodrębnione publikować wolno tylko z nieczytelnymi tablicami rejestracyjnymi fotografowanych pojazdów. Nie wolno także publikować zdjęć prywatnych nieruchomości, gdy nie są one częścią planu ogólnego. W przypadku koniecznym, tak samo jak w odniesieniu do pojazdów przysłonić należy numer porządkowy posesji pozwalający na jej identyfikację.
Nie wolno publikować zdjęć na których w sposób celowy podkreślone są cechy fizyczne fotografowanej osoby, zaś szczególnie związane z ich niepełnosprawnością lub wadami fizycznymi.
Nie należy publikować fotografii na których są osoby przypadkowe od których nie uzyskano zgody na publikację wizerunku, albo publikując takie zdjęcie wizerunki tychże osób należy przysłonić.
Uczynienie osoby jako nierozpoznawalnej nie polega tylko na zasłonięciu jej oczu lub twarzy. Należy również zwrócić uwagę na inne charakterystyczne szczegóły np. znamiona, blizny, tatuaże lub elementy ubrania (np. dystynkcje na mundurze), które mogą doprowadzić do identyfikacji osoby pomimo tego, że jej twarz została ukryta.
Nie wolno dokonywać, a tym bardziej publikować zdjęć będących fotomontażem lub w inny sposób przekłamujących rzeczywistość. Nie publikuje się też w Internecie zdjęć zrobionych z ukrycia, a szczególnie tych, które miałby ośmieszyć osobę fotografowaną lub w jakikolwiek inny sposób naruszyć jej dobra osobiste.
Wykonując zdjęcia w czasie liturgii pogrzebowej z zasady i dla zachowania godności osoby zmarłej oraz wobec niej szacunku nie fotografuje się zwłok złożonych w trumnie i takich zdjęć nie zamieszcza się w Internecie, tym bardziej gdyby to miało służyć zaspokojeniu ciekawości bądź wzbudzić sensację.
– Osoby duchowne na fotografii:
Pomimo tego, że księża (w tym między innymi np.: biskupi) oraz osoby zakonne poprzez swoją posługę pełnią funkcje publiczne, gdyż użyteczne społecznie zachowują status osoby prywatnej i w zasadzie na publikację wizerunków tychże osób należy od nich uzyskać zgodę. Natomiast prymas Polski, jako osoba porównywalna do prezydenta RP lub biskupi diecezjalni, których status zbliżony jest do wojewodów stają tzw. osobami publicznymi wówczas, gdy wypełniają swe zadania administracyjne a nie duszpasterskie. Taka sama zasada dotyczy również księży, którzy pełnią funkcje administracyjne np. dziekana („wójta gminy”).
– Portale społecznościowe:
Poza parafialną stroną internetową wszystkie wyżej wymienione zasady obowiązują również na portalach społecznościowych, gdzie nie wolno publikować danych osobowych, informacji i wizerunków bez zgody osób, które one dotyczą. Oznacza to, że od 25 maja br. zabrania się w sposób dowolny i w dowolnej formie zamieszczać np. na Facebook-u fotografii osób bez ich zgody, a już zamieszczone, gdy zgody się nie posiada należy z przestrzeni publicznej usunąć.
– Czym jest zgoda na publikację i jak powinna być sporządzona:
Zgoda na publikację danych osobowych, informacji i wizerunków winna być sporządzona na piśmie i może dotyczyć tylko jednej kontretnej osoby. Nie występuje pojęcie „zgody zbiorowej” nawet, gdy taka miałaby dotyczyć np. rodziny. O publikacji wizerunku osoby nieletniej (dziecka i młodzieży) decydują jej rodzice lub opiekunowie prawni , przy czym zgoda musi być podpisana przez obojgu rodziców lub opiekunów, a nie przez jedną osobę.
Warto wiedzieć – dotyczy to głównie rodziców chwalących się swą latoroślą – że wizerunek dziecka np. pierwszokomunijnego można w dowolnej formie zamieścić w Internecie jeżeli ono jest jednym z elementów planu ogólnego. Natomiast w przypadku, gdy fotografowane dziecko jest wyodrębnione, a wokół niego na zdjęciu widocznych jest kilka lub kilkoro innych dzieci w takim przypadku albo wizerunki pozostałych dzieci należy przysłonić, albo uzyskać pisemną zgodę na publikację ich wizerunków w Internecie.
Każda zgoda musi również ściśle określać: kto, kogo, dlaczego, gdzie, w jakim celu, kiedy i na jaki okres chce wykorzystać dane osobowe, informacje o osobie lub jej wizerunek.
Co bardzo ważne – jedynym dysponentem danych osobowych, informacji i wizerunku jest osoba, które one dotyczą. Tylko tej osobie przysługuje prawo decyzji, a wyrażoną przez siebie zgodę bez żadnego uzasadnienia ma prawo w każdej chwili ograniczyć lub całkowicie cofnąć.
– Czy wolno publikować informacje lub zdjęcia dotyczące parafii bez zgody księdza proboszcza:
Nie. Bowiem parafia zgodnie z prawem kościelnym i świeckim posiada osobowość prawną i wszystkie dane oraz informacje o niej podlegają ochronie prawnej. Również kościół parafialny, kościoły filialne, kaplice oraz ich wnętrza jeżeli nie są dobrem ogólnonarodowym, czyli nie zostały wpisane do rejestru zabytków podlegają ochronie i informacje o tych obiektach oraz ich zdjęcia mogą być publikowane wyłącznie za zgodą księdza proboszcza lub osoby przez niego upoważnionej.
Te same zasady dotyczą cmentarza parafialnego i innych miejsc, których właścicielem, dzierżawcą lub zarządcą jest parafia.
8. Czy proboszcz ma obowiązek usunięcia danych z ksiąg parafialnych na żądanie osoby, której te dane dotyczą?
– Proboszcz nie ma obowiązku ani możliwości usunięcia danych z ksiąg parafialnych.
– Prawo do żądania usunięcia danych nie przysługuje w przypadku, gdy dane dotyczą udzielonych sakramentów bądź w inny sposób odnoszą się do kanonicznego statusu osoby.
– Jeżeli tego typu wniosek zostanie złożony, to powinien zostać odnotowany w zbiorze i zobowiązuje proboszcza do niewykorzystywania danych objętych wnioskiem bez zgody ordynariusza miejsca lub wyższego przełożonego instytutu życia konsekrowanego lub stowarzyszenia życia apostolskiego.
9. Czy i w jakiej formie można zwrócić się do proboszcza o dokonanie zmian w zbiorach danych i jaka jest dalsza procedura?
– Wniosek o dokonanie zmian w parafialnych zbiorach danych może być złożony w dowolnej formie: pisemnej lub ustnej, osobiście lub przez pełnomocnika.
– W przypadku wniosku dotyczącego zmian w księgach ochrzczonych, małżeństw lub zgonów, na ich dokonanie proboszcz musi uzyskać pisemną zgodę ordynariusza miejsca.
– W przypadku odmowy dokonania zmiany wnioskodawca może odwołać się do ordynariusza miejsca, a w przypadku odmowy ze strony ordynariusza miejsca do Kościelnego Inspektora Ochrony Danych, a następnie do właściwej dykasterii Stolicy Apostolskiej.
– Proboszcz lub, w zależności od przypadku, ordynariusz miejsca mają obowiązek poinformować wnioskodawcę o procedurze odwoławczej.
10. Czy sąd kościelny może od proboszcza lub od innej instytucji kościelnej (np. innego sądu lub kurii) uzyskać dane (np. dane adresowe, dokumentację dotyczącą zawartego małżeństwa) dotyczące osób uczestniczących w procesie kanonicznym, w tym osób, które nie są i nigdy nie były członkami Kościoła katolickiego?
– Tak, pod warunkiem, że informacje te zostaną przekazane drogą służbową, za pośrednictwem poczty lub osób upoważnionych z parafii bezpośrednio do sądu. Dotyczy to też przekazywania danych z sądu do parafii, kurii, sądów lub innych instytucji kościelnych, w tym za granicą, a w szczególności do trybunałów i innych dykasterii Stolicy Apostolskiej.
– Te same zasady dotyczą także danych osób niebędących katolikami, które zawarły małżeństwo kanoniczne, którego dotyczy proces kanoniczny oraz innych osób, w szczególności świadków uczestniczących w procesie zgodnie z przepisami prawa kanonicznego.
– Podstawę do przetwarzania danych przez sąd kościelny w procesach dotyczących małżeństwa stanowi sam fakt zawarcia małżeństwa kanonicznego lub wola jego zawarcia.
W przypadku wątpliwości co do interpretacji przepisów dekretu Konferencji Episkopatu Polski należy zwrócić się o pomoc do najbliższego inspektora ochrony danych, np. w kurii diecezjalnej.
*Na podstawie dokumentu „Praktyczne wyjaśnienia dotyczące stosowania Dekretu ogólnego Konferencji Episkopatu Polski w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim z dnia 13 marca 2018 roku” autorstwa Zespołu Konferencji Episkopatu Polski do spraw opracowania wewnątrzkościelnych regulacji ochrony danych osobowych.
(Opracowane na podstawie artykułów zawartych na stronach: www.niedziela.pl, www.parafiarogoznica.pl).